Bu yazıyı paylaş
Prens Siddhattha, acıdan kurtulmanın yolunu aramaya çıktığında, bir çok hocayla çalışmış, bir çok öğretiyle temas etmişti. Bir Buda olmadan hemen önce ise Varanasi yakındaki Geyik Parkı’nda 5 münzevi ile yaşamıştı. Katı kurallarla kendilerine eziyet eden bu münzeviler, önce Siddhattha’yı öğretinin dışına çıkmakla suçlasalar da onu yakından gördüklerinde, karşılarında bir Buda olduğunu anlamışlardı. Böylece Buda’yı dinleyip, ilk öğrencileri olmuşlardı.
Ey bhikkular, dünyadan vazgeçen bir insanın izlememesi gereken iki aşırı uç vardır. Biri değmeyen, boşuna olan ve sadece dünyevi ruhluya yakışan benlik bağımlısının tatbikatı ve öteki de ıstıraplı, faydasız olan çilenin alışılmış tatbikatı.
Ne balık ve etten perhiz, ne çıplak gezinmek, ne kafayı tıraş etmek, ne keçeleşmiş saçı olmak, ne kaba bir giysi ile örtünmek, ne kendini pislikle örtmek, ne de Agni’ye kurban vermek kuruntulardan sıyrılmamış bir insanı temizleyebilir.
Veda’ları okumak, rahiplere takdimeler vermek, tanrılara kurbanlar vermek, sıcak ya da soğukla kendine çile çektirmek ve bunun gibi ölümsüzlük uğruna cezalandırılmalar hayalden kurtulmamış insanı temizlemez.
Su lotus çiçeğini çevreler ama taç yapraklarını ıslatmaz.
Ey bhikkular, iki aşırı uçtan bir orta yolu Tanhagata keşfetmiş; gözleri açan, anlayış veren, ruh huzuruna, daha üstün bir hikmete, tam aydınlanmaya, Nirvana’ya götüren bir yol.
Tanhagata’nın bulduğu, bu iki aşırı uçtan kaçınan o orta yol nedir ey bhikkular, o gözleri açan, anlayış veren, ruh huzuruna, daha üstün hikmete, tam aydınlanmaya, Nirvana’ya götüren yol?
Ey bhikkular, her iki aşırı uçtan uzak tutan orta yolu size öğreteyim. Bir deri bir kemik kalan sofu ıstırap çekerken, ruhunda şaşkınlık, karmaşa ve hastalıklı düşünceler yaratır. Çile dünyevi bilgiye bile götürmez; nerede kaldı duygular üzerinde bir zafere!
Lambasını su ile dolduran karanlığı dağıtamaz, çürük tahta ile ateş yakmaya çalışan beceremez. Şehvet ateşlerini söndürmeyi başaramazsa, hala ya dünyevi ya uhrevi zevklerin özlemini çekiyorsa insan, adi bir hayat yaşayarak benlikten nasıl kurtulabilir ?
Fakat içindeki benliği söndürmüş olan kimse şehvetten kurtulmuştur. Ne dünyevi ne de uhrevi zevkleri arzular ve doğal ihtiyaçlarının tatmini onu kirletmez. Ancak, mutedil olmalı ve bedenin ihtiyaçlarına göre yiyip içmeli.
Şehvet zayıf düşürür, kendine göz yuman insan ihtiraslarının esiridir, zevk peşinde koşmak alçaltıcı ve adidir.
Fakat hayatın gerçeklerini tatmin etmek kötü değildir. Bedeni sağlıklı tutmak bir görevdir, aksi halde hikmet ışığımızı ayarlayamaz, aklımızı güçlü ve açık tutamayız.
Su lotus çiçeğini çevreler ama taç yapraklarını ıslatmaz.
İşte her iki uçtan da uzak tutan orta yol budur.
Kaynak: Buda, Ezoterik Öğretisi. Sınır Ötesi Yayınları. 2015
Düzenleme: Oğuzhan Yılmaz