Bu yazıyı paylaş
Şöyle duydum. Bir zamanlar Buda Varanasi yakınlarında İsipatana’daki Geyik Parkı’nda bulunuyordu. Buda beş keşişten oluşan gruba hitap ederek şöyle dedi, “Bhikkhu’lar, bir keşişin kaçınması gereken iki aşırılık vardır. Nedir bunlar?
İlki duyusal arzuya düşkünlük ve bu duyusal arzunun verdiği zevktir. Böylesi bir düşkünlük değersizdir, bayağıdır, dünyevidir, alçakçadır ve yararsızdır. İkincisi katı çilekeşliğe düşkünlüktür. Böylesi bir düşkünlük acı vericidir, bayağıdır ve yararsızdır. Bu iki aşırılıktan hiç birini izlemeyerek Tathagata görme ve anlayışı doğuran Orta Yol’u kavradı. Bu görme ve anlayış huzur, bilgi, tam uyanış ve nirvananın esasıdır.
Tathagata’nın görme ve anlayış doğurduğunu kavradığı bu Orta Yol nedir, bhikkhu’lar?
Bu Doğru Görüş, Doğru Düşünme, Doğru Konuşma, Doğru Edim, Doğru Geçim Aracı, Doğru Gayret, Doğru Dikkat ve Doğru Konsantrasyondan oluşan Sekiz Katlı Yüce Yoldur. Bu, bhikkhu’lar, Tathagata’nın bu görme ve anlayış huzurun, bilginin, tam uyanışın ve nirvananın esasında olduğu zaman, görme ve anlayış doğurduğunu kavradığı Orta Yol’dur.
İşte, bhikkhu’lar, ıstırabın Yüce Gerçeği. Doğum ıstıraptır. Yaşlılık ıstıraptır. Hastalık ıstıraptır. Ölüm ıstıraptır. Üzüntü, keder, zihinsel acı ve sıkıntı ıstıraptır. Sevdiklerinizden ayrılmak ıstıraptır. Özlediğiniz şeye sahip olmamak ıstıraptır. Başka bir deyişle, Beş Unsura sanki bir öz oluşturuyormuş gibi tutunmak ıstıraptır.
İşte, bhikkhu’lar, acının nedeninin Yüce Gerçeği. Bu yeniden doğma arzusudur, yeniden doğmaktan zevk almaktır, şunda bunda bulunan zevklere bağlanmaktır. Duyusal zevkler, olmak ve artık olmamak için duyulan şiddetli arzular vardır.
İşte, bhikkhu’lar, acıya son vermenin Yüce Gerçeği. Bu şiddetli arzuyu hiç iz bırakmadan sona erdirme ve silmedir. Bu vazgeçme, bırakıverme, kurtulma ve şiddetli arzuyu yoketmedir.
İşte, bhikkhu’lar, ıstıraba son vermeye götüren Yolun Yüce Gerçeği. Bu Doğru Görüş, Doğru Düşünme, Doğru Konuşma, Doğru Edim, Doğru Geçim Aracı, Doğru Gayret, Doğru Dikkat ve Doğru Konsantrasyondan oluşan Sekiz Katlı Yüce Yoldur.
Keşişler, ben acının Yüce Gerçeğini kavradığım zaman, içimde daha önce hiç duymamış olduğum şeylere dair bir görüş, anlayış, içgörü, bilgelik ve ışık yükseldi.
Acının Yüce Gerçeğinin anlaşıldığını kavradığım zaman, içimde daha önce hiç duymamış olduğum şeylere dair bir görüş, anlayış, içgörü, bilgelik ve ışık yükseldi.
Acının nedenlerinin Yüce Gerçeğini kavradığım zaman, içimde daha önce hiç duymamış olduğum şeylere dair bir görüş, anlayış, içgörü, bilgelik ve ışık yükseldi.
Acının nedenlerinin terkedilmesi- gerektiğini kavradığım zaman, içimde daha önce hiç duymamış-olduğum şeylere dair bir görüş, anlayış, içgörü, bilgelik ve ışık yükseldi.
Acının nedenlerinin terkedildiğini kavradığım zaman, içimde daha önce hiç duymamış olduğum şeylere dair bir görüş, anlayış, içgörü, bilgelik ve ışık yükseldi.
Acının son vermenin Yüce Gerçeğini kavradığım zaman, içimde daha önce hiç duymamış olduğum şeylere dair bir görüş, anlayış, içgörü, bilgelik ve ışık yükseldi.
Acıya son vermenin deneyimlenmesi gerektiğini kavradığım zaman, içimde daha önce hiç duymamış olduğum şeylere dair bir görüş, anlayış, içgörü, bilgelik ve ışık yükseldi.
Istıraba son vermenin deneyimlendiğini kavradığım zaman, içimde daha önce hiç duymamış olduğum şeylere dair bir görüş, anlayış, içgörü, bilgelik ve ışık yükseldi.
Acıya son vermeye götüren Yolun Yüce Gerçeğini kavradığım zaman, içimde daha önce hiç duymamış olduğum şeylere dair bir görüş, anlayış, içgörü, bilgelik ve ışık yükseldi.
Istıraba son vermeye götüren Yolun uygulanması gerektiğini kavradığım zaman, içimde daha önce hiç duymamış olduğum şeylere dair bir görüş, anlayış, içgörü, bilgelik ve ışık yükseldi.
Istıraba son vermeye götüren Yolun uygulandığını kavradığım zaman, içimde daha önce hiç duymamış olduğum şeylere dair bir görüş, anlayış, içgörü, bilgelik ve ışık yükseldi.
Dört Yüce Gerçek içgörüsü ve anlayışı, oldukları gibi, üç aşamaları ve oniki safhaları halinde kavranmadığı sürece, tanrıları, mara’ları, brahma’ları, münzevileri, brahman’ları ve insanlarıyla bu dünyada birinin en yüksek uyanışı gerçekleştirmiş olduğunu söyleyemem.
Keşişler, Dört Yüce Gerçek içgörüsü ve anlayışı, oldukları gibi, üç aşamaları ve oniki safhaları halinde kavrandığı zaman, tanrıları, mara’ları, brahma’ları, münzevileri, brahman’ları ve insanlarıyla bu dünyada birinin en yüksek uyanışı gerçekleştirmiş olduğunu, görüş ve anlayışın doğduğunu, zihnimin özgürlüğünün sarsılmaz olduğunu, bunun benim son doğuşum olduğunu, daha fazla oluş olmadığını söyleyebilirim.”
Buda konuşurken beş keşiş yüreklerinde çoştular. Dört Yüce Gerçeği duyunca, keşiş Kondanna’nın içinde bağlanmadan öğretilerin anlamını gören saf göz yükseldi. O doğma doğası olan herşeyin sona erme doğası da olduğunu kavradı.
Dharma Çarkı Aydınlanmış kişi tarafından böyle döndürüldüğü zaman Yeryüzü tanrıları şöyle ilan ettiler, “Varanasi yakınlarındaki İsipatana’daki Geyik Parkı’nda en yüksek Dharma Çarkı harekete geçirildi. Bu çark münzeviler, brahman’lar, tanrılar, mara’lar, brahma’lar veya herhangi bir dünyadaki herhangi biri tarafından geri çevrilemez.”
Dört kral Yeryüzü tanrılarının bu ilanını duyunca, şöyle ilan ettiler, Varanasi yakınlarındaki İsipatana’daki Geyik Parkı’nda en yüksek Dharma Çarkı harekete geçirildi. Bu çark münzeviler, brahman’lar, tanrılar, mara’lar, brahma’lar veya herhangi bir dünyadaki her hangi biri tarafından geri çevrilemez.”
Otuz Üçüncü Cennetin tanrıları, Ölüler Aleminin tanrıları, Tushita tanrıları, yaradılıştan haz alan tanrılar, başkalarını kontrol etme aracılığıyla kudret sahibi olan tanrılar, ve Brahma’nın eşliğindeki tanrılar dört kralın ilanını duyunca, şöyle ilan ettiler, “Varanasi yakınlarındaki İsipatana’daki Geyik Parkı’nda en yüksek Dharma Çarkı harekete geçirildi. Bu çark münzeviler, brahman’lar, tanrılar, mara’lar, brahma’lar veya herhangi bir dünyadaki herhangi biri tarafından geri çevrilemez.”
O saatte, o dakikada, o anda bu ilan Brahma dünyasına ulaştı ve On Bin Dünya Sistemi tekrar ve tekrar sarsıldı. Tüm tanrıların ihtişamını bastıran sınırsız bir ihtişam görüldü tüm dünyada.
Aydınlanmış olan ilham alarak şöyle konuştu: “Kondanna gerçekten anladı. Kondanna gerçekten anladı.”Böylece Kondanna Anlayan Kişi ismini aldı.
Samyutta Nikaya V, 420
Dhamma Cakka Pavattana Sutta
Kaynak: Thich Nhat Hanh, Buda’nın Öğretisi, Okyanus Yayıncılık, 2002,
Türkçesi: Nur Yener, sf. 277-281