Aikido ile ilgili pozitif, güzel sonuçlar görmek insanı motive ediyor değil mi? Tabi bu seride amacımız pozitif sonuç bulmak değil, bilimsel objektifliğimizi koruyarak karşımıza çıkan konumuzla ilgili tüm verileri paylaşmak.
O halde literatürdeki Aikido ile ilgili tezleri inceleme serimize devam edelim. Sıra geldi 2019 yılında yayınlanan, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı’ndan araştırmacı Yeliz Yelkenci’nin yüksek lisans tezine. Çalışmanın tam ismi “Aikido Yapan ve Yapmayan Üniversite Öğrencilerinin Bilinçli Farkındalıkları, Kaygı Düzeyleri ve Psikolojik Dayanıklılıklarının İncelenmesi” 1.
Bu tez çalışmasında, Aikido yapan ve Aikido yapmayan üniversite öğrencilerinin psikolojik dayanıklılıkları, bilinçli farkındalıkları ve kaygı düzeyleri ve arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmış. Bunun için üç farklı üniversiteden (İstanbul Teknik Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Çanakkale 18 Mart Üniversitesi) hazırlık, lisans, yüksek lisans ve doktora öğrencilerinden oluşan, 108’i Aikido yapan, 108’i Aikido yapmayan, toplam 216 kişi çalışmaya dahil edilmiş. (İyi bir sayıya ulaşılmış diyebiliriz.)
Bilinçli farkındalığı ölçmek için “Bilinçli Farkındalık Ölçeği” kullanılmış.2 Kaygıyı ölçmek için “Spielberger Sürekli Kaygı Ölçeği”3 ve psikolojik dayanıklılığı ölçmek için ise “Kısa Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği”4 kullanılmış. Ayrıca çalışmada, Aikido yapma süresinin de bu parametrelere etkisi olup olmadığı da araştırılmış.
Çalışma dizaynını zihnimizde canlandırdığımıza göre, bakalım çalışmada nasıl bulgular elde edilmiş?
Aikido yapan üniversite öğrencilerinde, Aikido yapmayanlara göre istatistiksel anlamlı olarak; bilinçli farkındalık daha yüksek, kaygı ise daha düşük bulunmuş. Yani Aikido yapmak bu iki parametrede olumlu değişim sağlamış. (Olumlu sonuç.)
Ancak Aikido yapan ve yapmayan öğrencilerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunamamıştır. (Nötr sonuç.)
Aikido yapanlar arasında, Aikido yapma süresine göre bir sınıflama yapıldığında psikolojik dayanıklılıkları, bilinçli farkındalıkları ve kaygı düzeyleri’nden hiçbirinde anlamlı fark bulunmamış. Yani Aikido yapma süresinin bu faktörlere etki etmediği sonucuna ulaşılmış. (Nötr sonuç.)
Tez çalışmasının bulguları bu şekilde. Peki bu konularda tartışma bölümündeki literatür ne diyor?
Lotles ve arkadaşlarının 2013 yılında yaptıkları çalışmada, Aikido yapmaya devam eden öğrencileri 9 ay boyunca izlemişler ve bilinçli farkındalıklarında artma olduğu görmüşler.5 Çalışmada, Aikido çalışmanın pratik olarak problem çözme ve durumları kabul etmeyi öğretmesi sebebiyle bilinçli farkındalığı arttırmasının beklenen bir durum olduğu yorumu yapılmış.
Kaygı konusunda, Radochoński ve arkadaşlarının 2011 yılında 72 Karate çalışmayan ve 60 Karate çalışan kişi üzerine yaptıkları araştırmada, Karate çalışanların kaygı düzeyinin diğerlerine göre daha düşük olduğunu tespit etmiştir.6
Mitic ve arkadaşları da 2011 yılında Judo çalışanlar ile diğer sporcuları karşılaştırıp Judo öğrencilerinin kaygı düzeylerini daha düşük bulmuşlar.7 Uzakdoğu/Savaş Sanatları açısından bakınca Japon Savaş Sanatları olan Karate ve Judo ile ilgili bu olumlu sonuçların Aikido ile de benzeyeceği varsayılabilir. (Şu an incelediğimiz tez de, bu sonuçların tez sonuçları ile uyumlu olduğunu vurgulamış.) Ancak farklı sonuç vermiş çalışmalardan da bahsedilmiş. Foster’in 1997’de 8, Jacobs’un 2009’da 9 yaptıkları çalışmalarda Aikido yapmanın kaygı düzeyine etki etmediği sonucuna varılmış. Neyse ki Aikido’nun kaygıyı arttırdığına dair bir çalışmaya rastlamadık. Bazı çalışmalar direkt olumlu etki görmüş iken, bazıları olumlu veya olumsuz etkisi yok demiş. Civan ve arkadaşları 2001’deki çalışmalarında bu durumun mantıki altyapısını şu şekilde özetlemişler : “Aikido yapanların Aikido felsefesini benimsedikçe öfke kontrolü, problem çözme ve problemin ortaya çıkışını önleme gibi beceriler geliştirerek, bir kişilik özelliği olarak da görülebilen sürekli kaygılarını kontrol etmeleri ve azaltmaları beklenmektedir.”
İncelediğimizde tezde Aikido yapmanın psikolojik dayanıklılığa etki etmediği sonucu bulunmuştu. Bayrakdaroğlu’nun 2014 yılında Taekwondo öğrencileri ile yaptığı çalışmada da, Taekwondo yapmanın psikolojik dayanıklılığa etkisi olmadığı görülmüş. Kişisel görüşüm, Uzakdoğu Savaş Sanatları’nın psikolojik dayanıklılığı da iyi yönde etkileyebileceği yönünde. Tabi aksi bir bilimsel sonuç bulunana kadar Aikido’nun, psikolojik dayanıklılık konusunda nötr olduğu kabul edilmelidir. Literatürde bu konu çok az araştırılmış ve daha çok çalışma ile konunun netleştirilmesi önemli olacaktır. Çalışma yapmak isteyenlere bir fikir olabilir.
Bütün bu yazıdan çıkarabileceğimiz sonuç ne olabilir?
Tabi ki tam bir motivasyon ile Aikido antrenmanlarınızı kaçırmadan, antrenmanlara devam etmek. Fırsat buldukça fikri temeller açısından da kendimizi beslemek. Uzun makale ve tezler okumaya vaktim yok diyenler için de Boş Ayna Dergi’de sizin için bu bilimsel çalışmaları inceleyip özetlemeye ve sizlere sunmaya devam edeceğiz. Takipte kalın.
Dr. Mert Bardakcı
Kaynaklar :
1- YELKENCI, Yeliz. Aikido yapan ve yapmayan üniversite öğrencilerinin bilinçli farkındalıkları, kaygı düzeyleri ve psikolojik dayanıklılıklarının incelenmesi. 2019. Master’s Thesis. Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
Link 1 : Ulusal Tez Merkezi | Anasayfa
Link 2 : AİKİDO YAPAN VE YAPMAYAN ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİN… – Google Akademik
2- ÖZYEŞIL, Zümra, et al. Bilinçli farkındalık ölçeğini Türkçe’ye uyarlama çalışması. Eğitim ve Bilim, 2011, 36.160.
Link : Özyeşil, Z., Arslan, C., Kesici, Ş., ve Deniz,… – Google Akademik
3- ÖNER, Necla; LECOMPTE, William Ayhan. Durumluk-sürekli kaygı envanteri el kitabı. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 1985.
Link : Öner, N. ve LeCompte, A. (1985). Durumluk-Sürekli… – Google Akademik
4- AKIN, A., et al. Kısa Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği Türkçe Formu’nun geçerlik ve güvenirliği. III. Sakarya Eğitim Araştırmaları Kongresi, 2014, 12.
Link : Akın, A., Sahranç, Ü., Turan, M. E., Akın, Ü.,… – Google Akademik
5- LOTHES, John; HAKAN, Robert; KASSAB, Karin. Aikido experience and its relation to mindfulness: A two-part study. Perceptual and motor skills, 2013, 116.1: 30-39.
Link : Lothes, J., Hakan, R., & Kassab, K. (2013). Aikido… – Google Akademik
6- RADOCHONSKI, Mieczyslaw, et al. Competitive anxiety and coping strategies in young martial arts and track and field athletes. Journal of Human Kinetics, 2011, 27.1: 180-189.
Link : Radochoński, M., Cynarski, W., Perenc, L., & Siorek-Maś… – Google Akademik
7- MITIĆ, Petar, et al. Emotional competence, styles of coping with stressful situations, anxiety and personality traits in judokas. Serbian Journal of Sports Sciences, 2011, 4.
Link : Mitić, P., Mitrović, M., Bratić, M., & Nurkić,… – Google Akademik
8- FOSTER, Yumi Akuzawa. Brief aikido training versus karate and golf training and university students’ scores on self-esteem, anxiety, and expression of anger. Perceptual and motor skills, 1997, 84.2: 609-610.
Link : Foster, Y. A. (1997). Brief aikido training versus… – Google Akademik
8- JACOBS, David. Yoga and aikido practice: An investigation into anxiety. Pacifica Graduate Institute, 2009.
Link : Jacobs, David (2009). Yoga and Aikido Practice: An… – Google Akademik
9- CIVAN, Adem. Bireysel ve takım sporlarında yer alan sporcuların müsabaka öncesi ve sonrası durumluk ve sürekli kaygılarının karşılaştırılması. 2001.
Link: Civan, A. (2001). Bireysel ve takım sporlarında… – Google Akademik
10- BAYRAKDAROĞLU, Serdar. Tekvandocuların psikolojik sağlamlık ve öz-anlayış düzeylerinin takım sporcularıyla karşılaştırılması. 2014. Master’s Thesis. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Link: Bayrakdaroğlu, S. (2014). Tekvandocuların psikolojik… – Google Akademik
