Türkçe literatürde az sayıda Aikido’yu konu almış tez çalışması olduğundan bahsetmiştik. Bugün de bir başka ilgi çekici konuya sahip tez çalışmasından bahsedeceğiz. Aikido antrenörleri ile diğer savaş sanatları antrenörlerini belli açılardan karşılaştıran, inceleyen bir çalışma…
Çalışmanın tam ismi “Aikido Antrenörleri ile Diğer Savaş Sanatı Antrenörlerinin; Duygusal Zeka, Sürekli Öfke ve Sporda Güdülenme Açılarından İncelenmesi”. 2017 yılında Spor Yönetim Bilimleri Anabilim Dalı’ndan Mustafa Sever Cengiz hoca bu çalışmayı literatüre kazandırmış.1 Çalışma, 2015 yılında Türkiye’de fiilen savaş sanatları antrenörlüğü yapmakta olan; 65 aikido, 25 taekwondo, 21 judo ve 45 kick box antrenörü olmak üzere erkek ve kadın 156 kişiden oluşturulmuş. Verileri, Türkiye’nin çeşitli yerlerinden gelip Ankara’da antrenörlük kursuna katılan ve gönüllü olan antrenörlerden toplamışlar. (Hem bu kadar farklı branştan hem de antrenörleri bulabilmek ve çalışmaya dahil edebilmek için, antrenörlük kursunu seçmek çok akıllıca bir yöntem olmuş, yeni çalışmalara ilham verebilir☺)
Araştırılmak istenen parametreler çalışmanın adında da geçen “Duygusal Zeka”, “Sürekli Öfke” ve “Sporda Güdülenme” konuları. Bu parametreleri ölçmek için de katılımcılara; “Bar-On Duygusal Zeka Ölçeği”, “Sürekli Öfke-Öfke Ölçeği” ve “Sporda Güdülenme Ölçeği” uygulanarak veriler toplanmış. Birazdan inceleyeceğimiz sonuçların Aikido, Taekwondo, Judo ve Kick box branş antrenörlerini karşılaştıracağını hatırlayarak çalışma sonuçlarını inceleyelim.
İlk olarak “Duygusal zeka” ve alt boyutları incelediğimizde bence şaşırtıcı olan sonuçlar ile karşılaşıyoruz. İstatistiksel olarak anlamlı olarak sonuçlanan (yani bizim için de konuşmaya değer olan) üç alt boyutta da Aikido çalışanlar diğer savaş sanatlarına göre düşük puan almış. Bunlar kişisel beceriler, uyumluluk ve stresle başa çıkma alt boyutları. Yani Aikido antrenörlerinin kişisel becerileri daha kötü, uyumlulukları daha kötü ve stresle başa çıkma özellikleri daha kötü bulunmuş. (Olumsuz sonuç)
Açıkçası isminde uyum(Ai) geçen bir savaş sanatının uyum konusunda geri kalması şaşırtıcı olarak değerlendirilebilir. Diğer taraftan müsabakası olmayan ve büyük stresler yaşamadan yapılabilen geleneksel bir savaş sanatı olması sebebiyle Aikido’nun stresle başa çıkma özelliğinin düşük çıkması olağan karşılanabilir.
“Sporda güdülenme” konusundaki alt boyutlar incelendiğinde; iç güdülenme, dış güdülenme ve güdüsüzlük parametrelerinin hepsinde yine Aikido, diğer branşlara göre düşük puanlar almış. (Olumsuz sonuç)
“Sürekli öfke” konusunda ise iç öfke ve öfke kontrol konusunda savaş sanatları branşları arasında anlamlı bir fark saptanmamıştır. Ancak dış öfke konusunda Aikido ve Kick box; Taekwondo ve Judo çalışanlarına göre daha düşük puan aldıkları görülmüştür. Dış öfkenin düşük olması iyi bir özellik olarak düşünülürse bu sonuç Aikido açısından olumlu sonuç olarak görülebilir.
Şimdi de tezin yazarı olan Mustafa Sever Cengiz hocanın tezin sonuç bölümünde bu sonuçlar ile ilgili yorumlarını okuyalım:
“Diğer savaş sanatlarında müsabaka olması nedeniyle; karşıdaki rakibi ve ortamı analiz etme, sonuca gitmek için hemen karar verme ve uygulamaya geçme gerekmektedir. Sonuç odaklı çalışıldığı için; diğer savaş sanatı antrenörlerinin Aikido antrenörlerine göre daha yüksek duygusal zeka ve güdülenme puanlarına sahip olmaları normal bir sonuç olarak kabul edilebilir.”
“Buna karşılık öfke kontrolü değerleri, diğer dallara göre daha yüksek bulunmuştur. Bu da beklenen bir sonuçtur. Çünkü, yarışması olmayan Aikido sporcularının öfkelenmeleri için fazla bir neden yoktur. Ama yarışması olan diğer dallarda kontrolü zor olan öfkelenmeler olabilecektir.”
“Aikido sporcularının duygusal ve güdülenme yönünden daha fazla geliştirilmeleri gerektiği ortadadır ve bu konunun antrenörlük kurslarında göz önünde bulundurulması gerektiği söylenebilir. Aikido öğrencilerinin duygusal zeka ve sporda güdülenme boyutlarının yükseltilmesine dönük çalışmalar yapılması gerektiği düşünülebilir.”
“Aikido antrenörlerinin, sadece öfke kontrol alt boyutunda bu dört savaş sanatı arasında en yüksek ortalamaya sahip olduğu görülmektedir. Bu sonuç ışığında; öfke kontrolünde güçlük çeken kişilere Aikido önerilebilir.”
Tabi bu sonuçların kanun gibi değerlendirilemeyeceği hatırlanmalıdır. Sonuçlar bilimsel olarak güzel veriler sunmakla birlikte geniş kapsamlı çok sayıda çalışma ile desteklenirse geçerliliği ve güvenilirliği daha yüksek olacaktır. Öneriler tabi ki dikkate alınmalıdır.
Bu güzel emek verilmiş tez çalışması ile Türkiye’de yapılan Aikido ile ilgili tez çalışmaları incelememizin planladığımız kısmını tamamlamış olduk. Aikido ile ilgili bizleri ilgilendiren yeni tezler yayınlandıkça onları da tabi ki inceleyeceğiz. Ama o zamana kadar Aikido ile ilgili bilimsel/tıbbi yayınları incelememiz çoğunlukla makaleler üzerinden devam edecek. Makaleler çok sayıda ve öğrenecek çok bilgi var. O halde biz sizler için araştırma devam edelim, siz de Boş Ayna Dergi’yi takipte kalın. Aikido ile kalın ☺
Dr. Mert Bardakcı
Kaynak:
CENGIZ, Mustafa Sever. Aikido antrenörleri ile diğer savaş sanatı antrenörlerinin; duygusal zeka, sürekli öfke ve sporda güdülenme açılarından incelenmesi. 2017. Master’s Thesis. Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
7 Comments
Sever Cengiz
Yüksek Lisans tezimi inceleyerek sonuçları burada paylaşmanız beni çok mutlu etti. Umarım birilerine yardımı dokunur, yeni araştırmalara ışık tutar. Çok teşekkür ederim.
Sever Cengiz
Mert
Beğenmenize sevindik, umarım daha çok kişiye ulaşır, elinize sağlık sensei
Basak Bulut
Mert, bu çalışmayı Boş Ayna’ya kazandırdığın için teşekkür ederim. Sosyal Bilimler’de akademik çalışmalar yapan biri olarak bu tarz çalışmalar çok ilgimi çekiyor. Hepimiz Aikido antrenörleri için özellikle duygusal zeka ve sürekli öfke kontrolü ölçek sonuçlarında anlamlı bir farklılaşma beklerdik sanırım ama öyle bir sonuç çıkmadığını görüyoruz. Bu durum beni araştırmanın sağlıklı olup olmadığına bakmaya götürüyor, tezi, ölçekleri, kaç kişiye yapıldığını nasıl sorular sorulduğunu ve analizini inceledim. Bu tarz araştırmalar günümüzde, artık insanın çok komplike bir varlık olduğunu ve verilen cevapların neden öyle verildiğine dair derin ve nitel analizler yapılması gerektiğine gitmeli bence. Aklıma gelen sorular :1- antrenörler kendilerini değerlendirdi, kendini antrenör bu 3 ölçekte nerde gördüğüne puan verdi, burda aikido yapan antrenörün kendini daha mütevazi bir yerden değerlendirme durumu olabilir. 2 -kadın-erkek arasında anlamlı fark bulunmadı diyor, bu alanlarda kaç antrenör bu ankete katıldı,önemli bir detay.3- anketteki 3 ölçekten 2’si yurtdışı menşeili, bu ölçeklerin Türkiye’deki koşullara doğru şekilde uyarlandığı test edildi mi? 4-ölçeklerdeki soru sayıları 100’ün üzerinde ve değerlendirme yapan kişilerde ciddi anlamda dikkat kaybı yaşanmış olabilir, özellikle sona kalan güdülenme sorularında. 5-değerlendirme ve analizi kısmında haftalık antrenman kategorisinin analizde detayına rastlamadım sadece dan derecesi ve kaç yıllık antrenör olduğu analizi var, detayını bilmiyoruz ve çok fark yaratabiliyor. 6- bu kişilerin hangi ekollere bağlı olduğu, yurtdışı bağlantıları ve geçerlilikleri de bence kayda değer bir değerlendirme parametresi olurdu 7- antrenörler öğretilerinde ne kadar derinleştiler? Derinler ve öğrencilerine aktarabiliyorlar? Bu tarz konuları ölçmenin tek yolu nitel çalışma yapmaktır, sosyal ve psikolojik konularda nicel çalışmaların her şeyi genel bir ortalama insan üzerinden değerlendirmesi bana oldukça yetersiz hatta hatalı sonuç veriyor gibi geliyor. 8- Aikido’yu antrenör gibi bir kavramın içine sıkıştırmak zaten kavramsal ve bağlamsal olarak bana çelişkili geliyor, çünkü orda bir usta-çırak ilişkisi var, müsabakaya hazırlayan bir antrenör yok. 9- güdülenme konusunun bu araştırma çalışmasında sadece müsabakaya indirgenmesi sonucu taraflı bir yargı gibi geliyor bana, çünkü Aikido’ya güdülenme insanın kendiyle olan müsabakasından güç alıyor , merkezleniyor. Yani aslında Apple to Apple bir karşılaştırma olmadığını düşündüm. Belki de başka ülkelerde ya da varsa bizim ülkemizde yapılan istatistiklere indirgenmiş ortalama değer analizi dışında insanı bütünsel bir özne olarak merkeze alan nitel çalışmalara göz atmak daha derin ve anlamlı sonuçlar doğurabilir. Belki bir gün biz ekip olarak böyle bir çalışmaya imza atabiliriz, tohumu buraya ekiyorum , sevgiler …
Mert
Yep yeni bir çalışma gerektirecek detaylar hakikaten, bu yapıcı eleştiriler ile çok daha kapsamlı ve yanılma payı düşük araştırmalar yapabilir ve güzel sonuçlara ulaşabiliriz umarım
İrem
bir akademisyen gözüyle ne güzel bakmışsın sevgili Başak, eline sağlık.
Mehmet Can Yetkin
Rekabetin yoğun olduğu koşullarda duygusal zeka gelişimi, rekabetin dozuna bağlı olarak, gelişebilir ya da gerileyebilir. Kısacası zehir miktardır. Rekabet koşullarının arttığı branşlarda düzen bir elek gibi çalılır. Zayıf-Güçlü, İyi-Kötü, Güzel-Çirkin gibi ikililikler oluşturarak sosyal yapıda radikalleşmenin önünü açar. Bu tip bir ortamda tutunmak içinse birey koşulların ötekileştirici yapısının ürettiği agresif ve yıkıcı normları içselleştirebilir. Bu içselleştirme geniş kitlelerde vücud bulduğında ise toplum rekabeti olağanlaştırır. Aikido temelindeki öğreti gereği bu yıkıcı durumun önüne geçebilir. Ancak sonuçta rekabetin olağan görüldüğü bir dünyada yapılıyor Aikido. Bu yüzden yıkıcı normların aikidoya da sızması çok doğal. Ayrıca Aikido’nun bu yıkıcılıktan uzaklaşılmasını (regresyon) sağlayacak bir ortam vaadi de vardır. Açılçası bu tezin sonuçlarının çok disiplinli bir bakış açısıyla genişletilmesi gerekiyor ve “Bu ağır rekabet koşullarında Aikido’yu kim yapar?” Sorusundan çıkış almak gerekir
Basak Bulut
Ne güzel araştırma konuları çıkıyor bu paylaşımlardan. “Bu ağır rekabet koşullarında Aikido’yu kim yapar?” Öncelikle aklıma gelen sorular: Rekabet nedir, hayatımızda ne şekillerde var oluyor ve aikido ile ilişkilendirerek nasıl ele alabiliriz?