Tibetçe’de Lo: zihnin eğitilmemiş ham halidir, Jong: eğitim anlamına gelir. Lojong için zihin eğitimi denilebilir. [1] Lojong, Tibet Budizm geleneğinin zihin egzersizleridir. Kişinin eylemlerini ve farkındalığını değiştirmeye niyetli sloganlardır. [2]
Aynı isimli farklı metinler olsa da bu metinin omurgasını Atisha’nın sloganları oluşturuyor olacak.
Zihin Eğitimi Sloganlarıyla Nasıl Çalışabilirsiniz?
İlk okuduğunuzda sloganlar çok fazla basit gelebilir. Ancak her slogan üzerinde birçok açıdan yavaş ve dikkatli bir şekilde düşünmeye zaman ayırırsanız, derinlik ve katmanlarını ortaya çıkarmaya başlarsınız. Bu yüzden, kendinize uygun bir yöntemle, sloganı incelemeye alın. Üzerinde detaylıca düşünün.
Bunlar da ilginizi çekebilir:
Bu uygulamanın temeli bilinçli farkındalık (mindfulness) üzerine kuruludur. Meditasyon uygulaması konsantrasyonu artırır ve yargılayıcı olma eğilimini azaltır. Hayata daha tarafsız bir şekilde bakmak için bir zihinsel alan yaratır. Bu nedenle, bir slogan düşündüğünüzde, zihninizi temizlemek ve bedeninize girmek için bir dakikanızı ayırın. Nefes alın. Sabırlı olun ve sanki bir sınava hazırlanıyormuş gibi anlamı yakalamaya çalışmayın. Rahatça slogan üzerine odaklanın.
Slogan uygulaması bir dizi ana tema etrafında döner: özellikle farkındalık, nezaket ve açıklık. Fakat bu sırada zihnim üç ana engelin üstesinden gelmeye çalışıyor olabilir: dikkat dağınıklığı, kayıtsızlık ve zihinsel tıkanıklık. Bu engelleri fark edecek olursanız, kendinize nazik davranın ve kendinize açık olun. Düşünceleri belirli konulara odaklayan bu sloganlar üzerinde düşünün.
1. Slogan: Önce Temellerde Kendinizi Eğitin.
Temeller dört başlıkta incelenir.
-
- İnsan hayatı nadidedir. Kıymetini bilin.
Bedeninizde yaşıyorsunuz. Bedeninizde olmanın anlamını bilin, bedeninizi tanıyın.
Varoluşunuzun, hayatınızın kıymetini bilin. Sahip olduğunuz ömrünüzün kıymetini bilmek adına ne yapmanız gerektiğini kendinize hatırlatın. Zamanınızı ne yaparsanız harcarsınız, ne yaparsanız zamanınız değerli olur; ayırdına varın.
Ömrünüzün, bu dünyaya gelişinizin ne kadar nadide bir durum olduğu üzerine düşünün. İnsanlar muhakeme ile kararlarını değiştirebilir, hayatının yönünü değiştirebilir. İnsan zekası, ahlaki değerleri koruyabilir, ölümün olduğunu bilir. Bu özellikleriyle insan fiziksel evrimini tamamlamış olabilir ama zihinsel anlamda, gerçeklik arayışı ile evrimini sürdürmektedir. İnsan, bu yetisini zihinsel evrimi üzerine kullanmalıdır. Hayatımız bizi iniş çıkışlarla yoruyor olabilir ama gerçeklik arayışımızdan uzaklaştıkça hep aynı döngüde kaybolma ihtimalimiz de artıyor. Bir bakıma hayat da bizi gerçeklik arayışına yönlendiriyor aynı döngüleri yaşatıp kurtuluş aramamızı sağlayarak.
2. Ölümlü olduğunuzu hatırlayın
Yaşam biriciktir ve geçicidir. Yaşamı değerli kılan geçiciliktir. [1] Her an’ın kıymetini bilme sorumluluğunu verir bu geçicilik bize. Yaşama sorumluluğu; verilmiş nefesin hakkını vererek yaşamaktır.
Varoluşun temelinde bedenin, nefesin ve ölümün var diyebiliriz. Ölümün varlığında, yaşamda anlam bulma sorumluluğumuzla yüz yüzeyiz.
3. Her eyleminizin bir bedeli olduğunu kabul edin.
Her düşünce, her söz, her eylem değişim yaratabilir! İnsan olarak muhakeme edip değişim yaratabilecek eylemlerde bulunma yetisine sahibiz.
Karmanın anlamı eylemdir. Her eylemin içeriğine göre bir cevabı vardır. Hayat o eyleme karşıt kuvvet olarak tepkisini mutlaka verecektir. Eylemleriniz dışarıdaki dünyayla ahenk yaratıyorsa dönüşü de öyle olur, uyumsuzsa parçalayıcı bir dönüş alırsınız. Düşüncenizin içeriğine göre de bir bedelle karşı karşıyasınızdır. Düşünceler eylemi getirir. Eylemler de yeni bir düşünceyi getirir. Yeni düşünceler de yeni eylemleri. Karma döngüsü denilen de budur.
Yaptığınız eylemlerin sonuçlarını düşünürseniz, düşüncelerinizin nerelere varabileceği üzerinde kafa yorarsanız yine aynı eylemleri tekrar eder misiniz? Dikkatli bir gözlemci olmak bu döngülere engel olacaktır. Şu anda izleyen ben, şu anki dikkatimle yeni kararlar alan birine dönüşür. Düşünceler geldiğinde zihnime hangi düşünceyi seçeceği konusunda eğitebilirim. Meditasyonlarda gözlemci olarak oturduğunuzu düşünün, muhtemelen zihninizde dolanan düşünceler yeniden zihninizde dolanacaktır. O anda gözlemci olarak ‘şu anda seni düşünmek istemiyorum’ diyebilirsiniz. Bu şekilde tekrarlarla zihninizde ne tür düşüncelerin yer almasını istiyorsanız seçebilir, zihninizi eğitebilirsiniz.
Meditasyonlarla, düşünce seçiminde yetkinleşirsiniz. Bu da sözlerinizin değişmesini sağlayacaktır. Sözlerinizin değişimi eylemlerinizi değiştirir.
4. Kendinizi bu kadar önemsemeyin!
Kendinize ve arzularınıza ne kadar odaklanırsanız, o kada acı çekersiniz.
Kendinize odaklı olduğunuz sürece acı çekmeye mahkum olursunuz. Siz kadar herkes acı çekiyor. Kendinize odaklandıkça bunu göremezsiniz. Başkalarının acısına da tanıklık edince kendi acınız ortadan kalkar. Kendinize odaklanırsanız bunu göremezsiniz. Körleşirsiniz ve daha çok acı çekersiniz. Buradaki körlük; cehalettendir. Sadece kendinden ibaret olma yanılgısı. Bu yanılgı bizim gerçekle bağımızı kopartır. Rüyada yaşıyor gibi oluruz. Sanrılara inanırız.
Kendinize hatırlatın. Başkalarının da sizin kadar veya sizden fazla acı çektiğini. Şefkat en büyük erdemlerden biridir. Şefkat; başkasının acısıyla kendi acımızın aynı ortaklıkta olacağı gerçeğine uyanmaktır. Paylaşmak, sunmak, anlamaya çalışmak gibi eylemleri seçmeyi sağlar.
Biz olmasak da bu dünya bu ülke bu aile dönecektir. Kendimizi vazgeçilmez sanmak çok büyük bir yanılgıdır. Kendimizin önemsizliğini bile önemsemememiz gerekir. Herkes bizim kadar önemlidir. [2]
Slogandaki temelleri hatırlatmalar gibi düşününün. Bu başlıkları kendinize hatırlatın; size neler düşündürüyor? Birine anlatın, yazın, kendinize anlatın. Ne düşünüyorsunuz?
Dört Hatırlatma
- İnsan hayatının değeri
- Ölümün kesinliği
- Karma döngüleri; karmanın tuzağına düşmek
- Kendiniz ve tüm duyarlı varlıklar için acı çekmenin yoğunluğu ve kaçınılmazlığı, şefkat [3]
[1] Bora Ercan- Lojong Zihin Eğitiminin Yedi Kuralı Atölyesi Notları- 30.01.2021
[2] Damla Dönmez, Lojong-1: Önce Temellerde Yetkinleş YouTube Videosu- https://www.youtube.com/watch?v=qk-jEnm1CP8
[3] Judith L. Lief, Working with the Slogans of Atisha, A practical guide to leading a compassionate life, 2021
Written by
Sevgi Sözügeçer
2015 yılından bu yana yoga ve meditasyonla ilgili çalışıyor; okumak ve uygulamak bazında, eğitmenliği yeni. 2010 yılından beri blog yazarı. Bursa doğumlu. Fahri Beytepeli. Ankara eğitimli. Şimdi İstanbul’da Biyomedikal Üretici Firmalarına kimyacı olarak danışmanlık yapıyor.