Zen Ustası Thich Nhat Hanh, farkındalık ve barış üzerine güçlü öğretileri ve çok satan kitaplarıyla tanınan küresel bir ruhani lider, şair ve barış aktivistidir. Dr. Martin Luther King, Jr., bu nazik ve alçakgönüllü keşişi Nobel Barış Ödülü’ne aday gösterdiğinde ona “barış ve şiddetsizliğin havarisi” dedi. Neredeyse kırk yıl önce memleketi Vietnam’dan sürgün edilen Thich Nhat Hanh, Budizm ve farkındalığı Batı’ya getiren ve 21. Yüzyıl için Bağlantılı Budist topluluğunu kuran bir öncü olmuştur.
İlk yıllar
1926’da orta Vietnam’da doğan Thich Nhat Hanh, on altı yaşında acemi bir keşiş olarak Hue kentindeki Tu Hieu Tapınağı’na girdi. 1950’lerin başında genç bir bhikshu (keşiş) olarak Vietnam Budizmini yenileme hareketinde aktif olarak yer aldı. Saygon’da üniversitede din haricinde bir konu okuyan ilk keşişti ve bisiklete binen ilk altı keşişten biriydi.
Vietnam’da savaş sırasında sosyal aktivizm
Savaş Vietnam’a geldiğinde, keşişler ve rahibeler, tefekkür hayatına bağlı kalıp manastırlarda meditasyon yapmaya devam etmekle, savaşın kargaşası ve bombalamalarla acı çekenlere yardım etmek arasında kaldılar. Thich Nhat Hanh, her ikisini de yapmayı seçenlerden biriydi ve böyle yaparak Bağlantılı Budizm hareketini kurdu. Bu terimi ilk kez Vietnam: Ateş Denizinde Lotus adlı kitabında kullandı. O zamandan beri hayatını, bireysel ve toplumsal olarak içsel dönüşüm çalışmasına adanmıştır.
1961’de Thich Nhat Hanh, Princeton Üniversitesi’nde Karşılaştırmalı Din öğretmek için Amerika Birleşik Devletleri’ne gitti ve ertesi yıl Columbia Üniversitesi’nde Budizm öğretmeye ve araştırmaya devam etti. 1960’ların başında Vietnam’da, Budistlerin şiddet içermeyen ve merhametli eylem ilkelerine dayanan, 10.000 gönüllüden oluşan bir yardım kuruluşu olan Gençlik ve Sosyal Hizmet Okulu’nu kurdu.
1960’larda bir akademisyen, öğretmen ve aktivist olarak Thich Nhat Hanh ayrıca Saygon’daki Van Hanh Budist Üniversitesi’ni, La Boi yayınevini ve etkili bir barış aktivisti dergisini kurdu. 1966’da, geleneksel Budist Bodhisattva ilkelerine dayanan yeni bir düzen olan Order of Interbeing’i kurdu.
1 Mayıs 1966’da Tu Hieu Tapınağı’nda Thich Nhat Hanh, Usta Chan That’den meşaleyi devraldı.
Vietnam’dan Sürgün
Birkaç ay sonra Vietnam’daki düşmanlıklara son verilmesi çağrısında bulunmak ve barışı savunmak için bir kez daha ABD ve Avrupa’ya gitti. 1967’de kendisini Nobel Barış Ödülü’ne aday gösteren Dr. Martin Luther King, Jr. ile ilk kez 1966 gezisi sırasında tanıştı. Bu görevin bir sonucu olarak hem Kuzey hem de Güney Vietnam, Thich Nhat Hanh’ın Vietnam’a dönme hakkını reddetti ve böylece 39 yıl süren uzun sürgün dönemi başladı.
Buna rağmen Thich Nhat Hanh, barış ve kardeşlik mesajını yayarak Vietnam Savaşı’nı sona erdirmek için Batılı liderlere kulis yaparak geniş çapta seyahat etmeye devam etti ve Budist heyetine 1969’da Paris Barış Görüşmelerine önderlik etti.
Fransa’da Plum Köyü’nün Kuruluşu
Farkındalık ve ‘barışı yaşama’ sanatını öğretmeye, üzerine ders vermeye ve yazmaya devam etti. 1970’lerin başında Paris Sorbonne Üniversitesi’nde Budizm konusunda öğretim görevlisi ve araştırmacıydı. 1975’te Paris yakınlarında Sweet Potato topluluğunu kurdu ve 1982’de “Plum Village” olarak anılacak olan Fransa’nın güneybatısındaki çok daha büyük bir araziye taşındı.
Plum Village küçük bir kırsal çiftlik iken, Thich Nhat Hanh’ın ruhani liderliği altında 200’den fazla kişinin yaşadığı ve “dikkatli yaşama sanatı”nı öğrenmek üzere dünyanın dört bir yanından yılda 10.000 ziyaretçinin geldiği, Batı’nın en büyük ve en aktif Budist manastırına dönüşmüştür.
Plum Village, her yaştan, kökenden ve inançtan insanı, yürüme meditasyonu, oturma meditasyonu, yemek meditasyonu, tam rahatlama, çalışma meditasyonu ve durma, gülümseme ve dikkatli nefes alma gibi uygulamaları öğrenebilecekleri inzivalarda ağırlamaktadır. Bunların hepsi, Thich Nhat Hanh’ın zamanımızın zorluklarına kolayca ve etkili bir şekilde uygulanabilmesi için özünü damıtıp geliştirdiği eski Budist uygulamalarıdır.
Son yirmi yılda 100.000’den fazla insan, Thich Nhat Hanh’ın “Beş Farkındalık Eğitimi” olarak bilinen modernize edilmiş evrensel küresel etik kurallarını günlük yaşamlarında takip etme taahhüdünde bulundu.
Thich Nhat Hanh daha yakın zamanlarda, dünya çapındaki bir hareket olan ve dikkatli yaşam uygulamaları konusunda eğitimleri kapsayan Wake Up web sitesini kurdu. Avrupa, Amerika ve Asya’daki okullarda farkındalık eğitimi için uluslarası Wake Up Schools web sitesi programını başlattı.
Thich Nhat Hanh aynı zamanda bir sanatçıdır ve farkındalık öğretilerinin özünü yakalayan kısa ifadeler ve kelimelerden oluşan benzersiz ve popüler hat çalışmaları 2010’dan beri Hong Kong, Tayvan, Kanada, Almanya, Fransa ve New York’ta sergilenmektedir.
Son on yılda Thich Nhat Hanh Kaliforniya, New York, Vietnam, Paris, Hong Kong, Tayland, Mississippi ve Avustralya’da manastırlar açtı ve Avrupa’nın ilk “Uygulamalı Budizm Enstitüsü”nü Almanya’da açtı.
Plum Village geleneğindeki Farkındalık Uygulama Merkezleri, iş adamları, öğretmenler, aileler, sağlık uzmanları, psikoterapistler, politikacılar ve gençlerin yanı sıra savaş gazileri ve İsrailliler ve Filistinliler için özel inzivalar sunar. Her yıl dünya çapında Plum Köyü rahipleri ve rahibeleri tarafından yönetilen etkinliklere 75.000’den fazla kişinin katıldığı tahmin edilmektedir
Son yıllarda Thich Nhat Hanh, ABD Kongre üyeleri ve Birleşik Krallık, İrlanda, Hindistan ve Tayland’daki parlamenterler için çeşitli etkinliklere öncülük etti. Melbourne’deki Dünya Dinler Parlamentosu’na ve Paris’teki UNESCO’ya seslenerek şiddet, savaş ve küresel ısınma döngüsünü tersine çevirmek için belirli adımlar atılması çağrısında bulundu. 2013 yılında ABD’ye yaptığı ziyarette Google, Dünya Bankası ve Harvard Tıp Okulu’nda farkındalık etkinliklerine liderlik etti.
11 Kasım 2014’te, 88. doğum gününden bir ay sonra sağlığını kaybetmeye başladı ve sonrasında ciddi bir felç geçirdi. Konuşamasa ve sağ tarafı çoğunlukla felç olsa da, huzurlu, sakin ve cesur varlığıyla Dharma sunmaya ve ilham vermeye devam ediyor.
Thich Nhat Hanh son günlerini Vietnam’daki Từ Hiếu Tapınağı’nda, on altı yaşındayken öğretmeniyle birlikte görevlendirildi yerde yaşadı. Tekerlekli sandalyesiyle tapınak sunaklarını ve göletler ziyaret etti, atalardan kalma stupalar (küçük kubbe şeklinde tapınak yapıları) çevresinde yapılan yürüyüş meditasyonlarında sangha’ya liderlik etti. Thay’in Từ Hiếu’ya dönüşü hepimize, derin kökleri olan ruhani bir aileye bağlı olmanın değerini hatırlatan bir farkındalık çanı oldu. Bir inzivaya katıldığımızda, Thay’in kitaplarından birini okuduğumuzda, bir konuşmasını dinleyip öğretilerinden etkilendiğimizde, biliriz ki hepimiz aynı ataların bilgelik ve şefkat köklerine bağlıyız.
Thich Nhat Hanh, öğrencileri tarafınsan Thay olarak anılır ve Thay, Vietnam dilinde ‘öğretmen’ anlamına gelir.
Kaynak: The Life Story of Thich Nhat Hanh – Plum Village
Fotoğraflar: Asıl makaleden alınmıştır.
Çeviri: Oğuzhan Yılmaz – Yağmur Kutlar